Dit is het verslag van de workshops ter voorbereiding van de Burgerraad op 29 januari 2017. “Gemeenteraad Antwerpen” wordt afgekort tot “GemrA”.

Workshop 1: Hoe werkt de GemrA?

Waar vind je wat?

  • De meerjarenplanning van de GemrA is openbaar.
  • Gemeenteraadsleden in de oppositie en burgers weten in principe evenveel. (Nota: er kan een verschil zijn bij documenten vallende onder de uitzonderingen op de wet op openbaarheid van bestuur)
  • Documenten worden vaak heel laat bekend gemaakt, dit heeft vaak een strategische (politieke) reden.
  • Het kantoor van de stadssectaris is verantwoordelijk voor al deze documentatie. Je kan daar rechtstreeks documenten opvragen. (Nota: het kan lang duren voor je antwoord krijgt.)
  • De GemrA en commissies kan je online (video) volgen. Ook de archiefbeelden zijn hier beschikbaar, alsook via de website van het Felix archief.
  • De agenda van de Gemra wordt online beschikbaar gesteld, hoewel je op de stadswebsite enkel de titels van de agendapunten krijgt, niet de bijhorende documenten. De agenda wordt een week tevoren bekend gemaakt. Merk op dat agendapunten algemeen niet worden toegelicht op de GemrA, dit kan een zitting soms erg verwarrend maken.
  • Je kan een GemrA en commissies ook live volgen als burger. Je mag evenwel nooit tussenkomen, er is geen spreekrecht voorzien in de GemrA. (Bij sommige districten kan dit wel voorkomen.)
  • Eén van de belangrijkste tools is het Ebesluit systeem. Je vertrekt best vanuit de kalender. “GR” staat voor “Gemeenteraad”, “CBS” zijn de colleges, alles wat start met “BR” zijn gemeenteraadscommissies. Hier vind je (soms) relevante documenten, op bepaalde momenten (zie onder).

Hoe komt de agenda tot stand?

  • De agenda wordt in de weken voordien voorbereid in de commissies. Ook hier wordt een agendapunt niet altijd toegelicht, afhankelijk van de betrokken schepen.
  • Commissies zijn een stuk minder politiek. Er kunnen (door oppositieleden) vragen worden gesteld, dit gebeurt regelmatig in de week voor de GemrA. De vragen moeten telkens voor 9u30 ingediend worden op de dag van de commissie. Er zitten twee leden per fractie van de oppositie in deze commissies. Ze zijn openbaar, maar er komen slecht zelden burgers “live” kijken. De verslagen van de commissies kunnen dus relevante dossiers bevatten voor de GemrA.
  • Alle GemrA besluiten komen eerst op een college (elke week vrijdag, soms meer). Die besluiten vind je op ebesluit (“CBS” in de kalender). Publicatie is echter vaak selectief!
  • Soms is er inspraak, maar het type van inspraak varieert sterk. “Er was participatie” kan echt vanalles betekenen, van (online) enquetes tot volksraadplegingen.
  • Er zou een civiele mogelijkheid zijn om punten op de agenda van de GemrA te krijgen. (Nog op te zoeken, is bijzonder zeldzaam.)

Handig om weten

  • De totale agenda van de GemrA bevat vaak 1000 bladzijden informatie, die slechts zeer kort op voorhand beschikbaar worden gemaakt. Dit betekent dat je sowieso keuzes moet maken!
  • Sommige besluiten, vaak tuchtprocedures, gebeuren achter gesloten deuren. Benoemingen worden bijvoorbeeld wel bekend gemaakt, maar de stemming zelf is geheim.
  • Een punt komt op de GemrA agenda te staan, onder de veronderstelling dat de meerderheid ze zal goedkeuren. Het debat is dus eigenlijk enkel “pro forma”. Het enige dat je soms ziet is dat problematische besluiten plots verdaagd worden. (“Uitgesteld”)
  • Amendementen vanuit oppositie eigenlijk nooit goedgekeurd. Ze worden soms wel overgenomen. Dan zijn er dus twee versies van hetzelfde punt, waarbij dat van de meerderheid goedgekeurd wordt.
  • De werking van autonome gemeentebedrijven wordt in principe niet besproken, tenzij in uitzonderlijke gevallen. Begrotingen, procedures en benoemingen die er betrekking op hebben vaak wel.

Workshop 2: Hoe maken we de Burgerraad participatief en conflictvrij?

De luidste stem wordt vaak het meeste gehoord. Daarom kiezen we voor een proces waarbij we dit fenomeen proberen tegen te gaan. We gaan kleine groepen creëren om rond bepaalde punten te werken. Technieken zijn bedoeld om te voorkomen dat een stem begint te domineren. Veel technieken die we gebruiken komen uit “unconferences”. We horen onszelf heel graag spreken, hou het dus ook in de gaten bij jezelf.

Technieken die je kan gebruiken:

Non-verbale feedback

Om feedback te geven zonder dat je daarvoor de spreker onderbreekt, kan je handsignalen gebruiken. (We voorzien een poster met enkele gangbare signalen.)

Stel je mening uit

Als je iets hoort waar je een (emotionele) reactie hebt, stel je mening even uit. Stel eerst vragen. 90% van de context waar een opmerking vandaan komt, zie je initieel niet.

“Bottom lining”

Probeer zo kort en bondig mogelijk te zijn. Probeer “rondleidingen” (onnodige uitwijdingen) te vermijden.

“Talking stick”

Als er te vaak onderbroken wordt in een groep, kan je een “talking stick” invoeren. .Eender welk voorwerp kan dienen. Wie het in handen heeft, mag spreken.

Wet van de twee voeten

Als je je niet comfortabel voelt in een groep, wandel ergens naar toe. Als een onderwerp je bijvoorbeeld uiteindelijk niet interessant vindt, ga ergens naartoe dat je wel interesseert. Als een groep te groot wordt, kan je hem spontaan splitsen, enzovoort.

Onderwerpen “parkeren”

Luisteren is een inspanning. Vaak wil je meteen inspringen. Schrijf je opmerking even op en kijk pas op het einde van een spreekbeurt of je opmerking of vraag nog relevant is.

Wees zuinig op elkaars tijd

Kom op tijd en hou mee de timing in de gaten. Herhaal niet voortdurend hetzelfde punt.

Algemene opmerkingen

Er zijn enkele “harde lijnen”, gedrag dat kan leiden tot uitsluiting uit de Burgerraad (tijdelijk en/of permanent):

  • De VN rechten van de mens zijn zonder meer van toepassing. Discriminatie, racisme, enzovoort zullen niet getolereerd worden.
  • Negatieve/beledigende/aggressive opmerkingen of gedragingen die zich rechtstreeks op een persoon richten. Dit geldt zowel naar mensen binnen de Burgerraad, als naar bijvoorbeeld individuele verkozenen.

De Burgerraad heeft geen gemeenschappelijk standpunt. Gemaakte opmerkingen komen steeds op persoonlijke naam of namen. Tegengestelde opmerkingen zijn perfect OK. We zoeken een zo rijk mogelijke waaier aan inzichten, die zo goed mogelijk onderbouwd zijn.

Workshop 3: Stedenbouwkundige besluiten

Hierin werd er gekeken naar wat specifieke informatie over stedenbouwkundige aanvragen en besluiten, omdat die relatief vaak voorkomen op de GemrA.

Types

Er zijn drie types stedenbouwkundige aanvragen:

  • “Gewone” bouwaanvragen
  • Hoogbouw : gebouwen +50meter, bepaalde locaties in de Stad zijn uitgesloten
  • RUP : Ruimtelijk Uitvoeringsplan, bv. RUP Eilandje, … kan over een functiewijziging gaan, bieden van juridisch kader voor een groter gebied, ter vervanging van BPA’s ten gevolge van verouderde wetgeving/verwarring rond begrippen en definities/fouten op plan – geeft weer wat voor een bepaald gebied wenselijk is naar functies, bebouwde oppervlakte, inplanting, bouwhoogtes, …

Procedures

Afhankelijk van het type stedenbouwkundige aanvraag, moeten er andere procedures worden gevolgd.

Bouwaanvragen

Indienen – (eventueel openbaar onderzoek) – (eventueel Welstandscommissie) - goedkeuring

Hoogbouw

cfr. Bouwaanvraag – bijkomend avdvies wordt gevraagd aan Welstandscommissie en Gecoro

RUP

Mer-screening (milieueffectenrapportage) + Proces & Richtnota - Voorontwerp RUP - Plenaire vergadering - Ontwerp RUP - Voorlopige vaststelling - Openbaar Onderzoek - Definitieve Vaststelling - Publicatie & Inwerking treding Procedure RUP looptijd ca. 2 jaar

Inspraak

Enkel bij een RUP is er dus bredere inspraak voorzien.

Het is voorzien tijdens het “openbaar onderzoek”: dit is te raadplegen via deze pagina op de website van de stad Antwerpen – wordt aangeplakt in de Stad – gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad – verspreid in ten minste 3 dagbladen die in de Stad verspreid worden

Meer en meer initiatieven om bewoners bij opmaak rup reeds te betrekken maar blijft in vele gevallen bij informeren ipv participeren

Terminologie

Postzegelrup

Dit zijn kleine besluiten om een RUP aan te passen omdat bijvoorbeeld de actuele toestand dat vereist.

Welstandscommissie

Onafhankelijke deskundigen die het college van burgemeester en schepenen adviseren over de ruimtelijke kwaliteit van architectuurprojecten bij de aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning.

Gecoro

Samengesteld uit deskundigen – vertegenwoordigers van maatschappelijke geledingen – vertegenwoordigers van de politieke partijen (zijn zelden aanwezig en mogen enkel de toelichtingen bijwonen – niet stemgerechtigd)

Adviseren RUP’s, advies mbt ruimtelijke ordening (op vraag van Stad of uit eigen beweging) besloten vergadering – 1e woensdag van de maand – ca. 30-40tal leden dossiers naar leden week vooraf toegestuurd – op vergadering toelichting dossier door administratie/betrokken partijen – vervolgens vraagstelling en debat (elk vanuit zijn eigen belang/expertise) – vervolgens advies – meestal unaniem (zelden afwijkende standpunten)

Workshop 4: Communicatie over de Burgerraad

Dit zijn enkele tips & tricks om te communiceren over de Burgerraad.

  • Communiceren over dit soort projecten is veel aanvoelen, het is eigenlijk pionierswerk. Wellicht maakt je fouten, dat is normaal.
  • Gebruik humor om iets aan te kaarten. OPHEF als voorbeeld: gestart als grap, zat plots in alle media.
  • Massa-communicatie moet zo divers mogelijk zijn, aangepast aan de doelgroep. Ook is het belangrijk naar iedereen luisteren, ook al kan de “toon” enorm verschillen.

4 groepen die je op een andere manier kan/moet benaderen:

  • Jongeren zitten op social media, niet klassieke media. De tone of voice is daar heel belangrijk. (Dus niet: rapvideo’s, telramen, “ludieke acties”, etc.) Neem uzelf nooit te serieus, dan ben je automatisch “autoriteit”. Goede voorbeelden: “De Ideale Wereld” (zelfkritisch, humor, inhoudelijk, visuele stijl)
  • Burgers met migratieachtergrond: Hebben vaak een zeer verschillend mediagebruik. Kijken en lezen veel minder actualiteit. Wel op Youtube, WhatsApp, Facebook, etc. Mond-aan-mond bestaat nu online.
  • “Rechts” en “Links”: hebben een heel andere manier van communiceren, tone of voice, manier van aanspreken.

Actiepunten

  • Geven, geven, geven, dan pas vragen. Niet verwachten dat iedereen ons vertrouwt, gelooft, etc. Zelf verslagen maken, video’s, informerend werken. Vertrek vanuit jezelf.
  • Leidersfiguren zoeken binnen subgroepen. (Bijv jongeren.) Hierdoor raakt ook hun netwerk mee betrokken. Zo kom je aan diversiteit. Het gaat hier over natuurlijke leiders, dus mensen waar spontaan en vaak naar opgekeken wordt, niet zelfverklaarde tegenwoordigers.
  • Zorg voor een goede online documentatie van het hele proces. Een idee is bijvoorbeeld om de eindverslaggeving op Facebook live te doen.
  • Gebruik alternatieve communicatiemiddelen wanneer relevant. Volg waar de actie is (bijv jongeren op Snapchat). Hierdoor kan je de meeste mensen bereiken.

Zoals beloofd op de bijeenkomst, voegen we als laatste deze prachtige illustratie toe:

Unicorns!